System logicznych konsekwencji

Opis programu dyscypliny wdrożonego w szkole w celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom uczniów.

Zdaniem autora tego modelu wychowania program logicznych konsekwencji ujęty w kontrakcie klasowym skutecznie zapobiega problemom dyscyplinarnym w klasie.

Główne założenia modelu R. Dreikursa są następujące :

- Uczniowie zachowują się niewłaściwie, ponieważ mają niezaspokojone potrzeby,

- Potrzeby uzyskania uwagi, zdobycia władzy, wzięcia odwetu i pokazania własnej słabości tworzą hierarchię, jeśli jedna z nich (np. potrzeba uwagi) nie jest zaspokojona, potrzeba władzy staje się dominująca,

- Nauczyciel powinien zaspokajać potrzeby uwagi i akceptacji u uczniów stosując wzmocnienia za nim zachowają się niewłaściwe używając strategii destrukcyjnych.

- Problemom dyscyplinarnym można zapobiegać stosując strategie wyboru połączoną z wyborem konsekwencji logicznych w kontekście zachowania np. nabrudziłeś – posprzątaj.

Stosowanie logicznych konsekwencji jest często mylone z stosowaniem kar, które nie mają logicznego związku z zachowaniem niewłaściwym ucznia. Kary pobudzają uczniów do oporu i i powodują, że czują się oni uprawnieni do odpowiadania nauczycielowi atakiem. Nie wiążą tej kary z własnym zachowaniem tylko z osobą, którą ją wymierzyła. Logiczne konsekwencje w klasie są ustalane a następnie stosowane adekwatnie do niezgodnych z kontraktem zachowań uczniów i uczą przejmowania odpowiedzialności
za swoje zachowanie. R. Dreikurs w swoim systemie dyscypliny proponuje następujące rodzaje logicznych konsekwencji:

1. Jeśli uczeń popchnie kogoś na schodach, nauczyciel może dać mu do wyboru: albo następnym razem zrezygnuje z tego zachowania, albo poczeka aż wszyscy zdążą przejść i schody będą puste.
2. Jeśli uczeń przyniesie pracę, która jest niekompletna lub brudna, nauczyciel może odmówić jej sprawdzenia, aż dostanie nową pełną i czystą.
3. Uczniowie, którzy robią napisy na ławkach, mogą zostać poproszeni o ich wyczyszczenie
   i odmalowanie lub pokrycie kosztów ich naprawy.
4. Uczniowie, którzy biją się podczas przerwy, mogą być zatrzymani w klasie i nie wypuszczani
   na kolejną przerwę, aż nie zaproponują sposobu na unikanie konfliktów.
5. Jeśli uczniowie przeszkadzają innym, mogą być wykluczeni wykonywać zadania w innym pomieszczeniu poza klasą (za zgodą rodzica).

Dla zaproponowanego przez Dreikursa podejścia do dyscypliny kluczowe znaczenie mają demokratyczne zasady obowiązujące w grupie. Przestrzegający ich nauczyciele pomogą uczniom trenować odpowiedzialność i samodzielność. Nauczyciele mogą być bardziej skuteczni, jeśli uświadomią sobie, że zachowanie wszystkich uczniów jest następstwem potrzeby akceptacji w grupie. Dążenie dzieci do przyciągania uwagi, zdobycia władzy, brania odwetu, okazywania własnej słabości wynika z ich doświadczeń rodzinnych, a także z tego jak są traktowane w szkole przez dorosłych i rówieśników. Stosowanie wzmocnień za właściwe zachowania uczniów doprowadzi do sytuacji stopniowego wyeliminowania destrukcyjnych strategii przyciągania uwagi, co wiąże się ze spadkiem liczby zachowań zakłócających dyscyplinę w trakcie lekcji.

Od momentu wprowadzenia w szkole kontraktów klasowych zawierających logiczne konsekwencje pozytywne i negatywne i konsekwentnego stosowania ich przez nauczycieli, ilość incydentów związanych z łamaniem dyscypliny w trakcie zajęć lekcyjnych waha się od 5 - 10%.

Zasady

1. Punktualnie przychodzimy na zajęcia.
2. Kiedy jedna osoba mówi, reszta słucha.
3. Kontaktujemy się ze sobą bez używania siły, obraźliwych słów i gestów.
4. Szanujemy rzeczy, które znajdują się w szkole lub należą do innych w klasie.
5. Przyborów szkolnych używamy zgodnie z przeznaczeniem.
6. Pracujemy na miejscu wskazanym przez nauczyciela.
7. Możemy pić wodę na lekcji (wyj. informatyka), a jemy na przerwie.
8. Z telefonów komórkowych korzystamy na wyznaczonych przerwach i po lekcjach.

Konsekwencje w sytuacji łamania zasad:

1. Zmiana miejsca w klasie.
2. Oddanie czasu na przerwie.
3. Posprzątanie po sobie.
4. Utrata przedmiotu, który nie służy do pracy na lekcji.
5. Wykonanie zadania dodatkowego.
6. Wpisanie przez ucznia informacji do zeszytu dotyczącej własnego zachowania.
7. Telefon zwrotny od rodzica.
8. Uczeń telefonicznie zawiadamia rodziców o swoim zachowaniu.
9. Naprawa lub odkupienie zniszczonej rzeczy.
10. Uczeń opisuje swoje zachowanie w obecności rodziców – sytuacje konfliktowe.
11. Wykonywanie zadań w poza klasą pod opieką nauczyciela.

Nagrody w sytuacji, kiedy uczeń zmienia zachowanie:

1. Powrót na swoje miejsce w klasie.

2. Odzyskanie po lekcji przedmiotu, który nie służył do pracy na lekcji.

3. Pochwała wpisana przez nauczyciela do zeszytu korespondencji.

4. Telefon do rodzica- informacja o postępach w zachowaniu.

5. Udzielnie pochwały uczniowi w obecności rodzica w szkole.

Postępowanie nauczyciela w sytuacji, gdy uczeń łamie zasadę:

1. Upomnienie słowne.

2. Sprawdzenie upomnienia.

3. Technika masz wybór (wykonanie polecenia lub konsekwencja).

4. Wprowadzenie konsekwencji (1-10).

5. Wykluczenie ucznia - praca poza klasą.